Wat is een proxyserver? (2023)

Een proxy (of proxyserver) is een computer die tussen een gebruiker en het internet in staat. De gebruiker van de proxy stuurt al zijn of haar internetverkeer naar de proxyserver. De server stuurt die data vervolgens door naar de uiteindelijke bestemming op het internet. Een proxy server verbergt de identiteit en locatie van de gebruiker (gedeeltelijk). In de praktijk worden proxy’s meestal gebruikt door mensen die een geblokkeerde site willen bezoeken. Ook hebben veel bedrijven en organisaties hun eigen proxy om zo een gesloten bedrijfsnetwerk te creëren.

Een proxyserver heeft veel voordelen, maar er zitten ook wat nadelen aan verbonden. In veel gevallen kun je daarom beter een VPN gebruiken. In dit artikel geven we je meer informatie over hoe een proxy werkt, welke soorten proxy’s er zijn en hoe veilig die zijn. Wil je zelf een (openbare) proxyserver instellen? Bekijk dan ook even deze lijst met gratis proxyservers.

Hoe werkt een proxy?

Een proxyserver staat tussen een lokale computer of een lokaal netwerk en een breder netwerk, zoals het internet, in. Een proxy is meestal een externe server: het werkt als een extra tussenstap in het online proces. Zonder proxy gaat de informatie vanaf je computer eerst langs de router van je internetprovider. Vervolgens worden gegevens doorgestuurd naar de server van de website die jij probeert te bereiken. Het antwoord van de website wordt op zijn beurt via dezelfde route weer teruggestuurd.

Als je een proxy gebruikt, verandert dit pad van computer naar de website. De gebruiker (jij dus) maakt verbinding met de proxyserver, bijvoorbeeld via een computer, laptop of smartphone. Vervolgens stuurt de computer jouw internetverkeer via een proxyserver door naar de eindbestemming op het internet. De rest van het internet krijgt daardoor niet het IP-adres van de gebruiker, maar het IP-adres van de proxyserver te zien. Het onderstaande plaatje illustreert hoe dit in zijn werk gaat.

Hoe zit het met de veiligheid van proxy’s?

Een proxyserver stuurt dus data door. Dat is echter niet het enige wat dit soort servers doen. Zo zorgt een proxy ook voor een extra laag online veiligheid. Er zijn verschillende soorten proxy’s die allemaal andere functies hebben. Zo zijn er webproxy’s, die binnen je browser, zoals Google Chrome, werken. Er zijn ook proxy’s die je op je router kunt installeren. Je dataverkeer loopt dan via de desbetreffende proxy. In de volgende sectie gaan we in op de verschillende functies die proxyservers kunnen hebben.

Let op: de meeste proxyservers beschermen je gegevens en privacy niet voldoende. Daarom adviseren wij altijd een VPN-verbinding te overwegen. Een VPN zorgt voor online anonimiteit én veiligheid. De onderstaande VPN-aanbieder is goedkoop en werkt erg goed. Surfshark is bovendien veilig en erg gebruiksvriendelijk.

Soorten proxyservers

Er zijn verschillende proxyservers. Allereerst kan er een indeling gemaakt worden tussen privé en publieke proxyservers. Privé proxyservers worden gebruikt door één gebruiker of een groep gebruikers. Publieke (open) proxyservers zijn bedoeld voor voor grote groepen. Bij het tweede type proxy is het moeilijker om een specifieke gebruiker te achterhalen, omdat ontzettend veel mensen gebruikmaken van hetzelfde IP-adres.

Proxy’s kunnen ook ingedeeld worden in andere groepen. Zo zijn er indelingen aan de hand van functie:

• Cachende proxyservers
• Filterende proxy’s
• CGI-proxy’s
• Reverse proxyservers

Ook kun je ze indelen aan de hand van de mate waarop ze je privacy beschermen. Dit zijn de gradaties die in dat opzicht te vinden zijn:

• Transparante proxy’s
• Anonieme proxy’s
• Hoge anonimiteit proxyservers

Cachende webproxy

In de praktijk gebruiken mensen vaak cachende webproxy’s. Deze servers houden een kopie bij van bezochte webpagina’s. De levering van deze pagina’s aan de gebruiker is hierdoor sneller en betrouwbaarder. Als iemand een website via een caching proxy opvraagt, bekijkt de proxy eerst zijn lokale opslag (cache). Indien de website daar al staat, stuurt de proxy de gegevens direct naar de gebruiker. Als de proxy de website nog niet in zijn cache heeft staan, haalt deze het alsnog van de desbetreffende server en stuurt het naar de aanvrager. Ook slaat de webserver dan voor toekomstig gebruik een kopie van de website in de cache op.

De cache heeft meestal een beperkte levensduur, wat inhoudt dat hij na verloop van tijd automatisch wordt geleegd. Het verwijderen van data uit het tijdelijke geheugen gebeurt meestal op basis van de leeftijd van de data, de grootte en de frequentie van aanvragen. Twee eenvoudige cache-algoritmen zijn Least Recently Used (LRU) en Least Frequently Used (LFU). LRU verwijdert de minst recent gebruikte data en LFU verwijdert de minst frequent gebruikte data.

Filterende webproxy

Webproxy’s kunnen ook de inhoud van webpagina’s filteren. Sommige internetblokkades en vormen van online censuur, zoals bijvoorbeeld de staatscensuur in China, worden geïmplementeerd als webproxy’s. Deze proxy’s besluiten welke delen van het internet gebruikers kunnen bereiken, en welke niet.

Andere filterende webproxy’s passen webpagina’s aan voor een bepaald doel of publiek. Dit type proxy verwijst je bijvoorbeeld automatisch door naar de mobiele versie van een website als je op je mobiele telefoon of tablet zit. Internetproviders gebruiken deze proxy’s ook om computervirussen en andere kwaadaardige inhoud te onderscheppen. Een filterende webproxy blokkeert dus bepaalde inhoud. Dit belemmert de internetvrijheid, maar verbetert ook de internetveiligheid.

Reverse proxy

Een reverse (of omgekeerde) proxy doet het tegenovergestelde van een normale proxyserver. In plaats van de gegevens van de surfende internetgebruiker te beschermen, werkt deze proxy in het voordeel van de webserver. Een reverse proxy kunnen mensen gebruiken om online gegevens van hun server te beschermen door middel van een firewall. Ze kunnen de proxyserver instellen toegang tot specifieke pagina’s toe te staan of te weigeren. Zo kunnen klanten van een bank dus nooit zomaar terechtkomen op het bankoverzicht van een ander. Ook worden reverse proxyservers vaak ingezet om statische pagina’s te cachen, waardoor de server minder snel overbelast raakt.

CGI-proxy (de ‘Pirate Bay’-proxy)

Een speciaal type webproxy is een CGI-proxy. Dit is een online proxy in de vorm van een website waarmee een bezoeker direct toegang krijgt tot een bepaalde pagina. Deze websites/proxy’s gebruiken meestal PHP of CGI om te functioneren. Met CGI-proxy’s krijg je toegang tot bijvoorbeeld websites die geblokkeerd worden door scholen, bedrijven of overheden (zoals The Pirate Bay). Omdat CGI-proxy’s de IP-adressen van gebruikers verbergen, worden ze soms ook gebruikt om anoniem te surfen op het internet.

Transparante proxy

Naast de onderverdeling tussen verschillende webproxy’s, kun je proxy’s ook onderverdelen op basis van hoe anoniem ze je maken op het internet. Een transparante proxyserver verbergt het IP-adres van de gebruiker niet. Ze identificeren zichzelf als proxyserver bij websites en maken het oorspronkelijke IP-adres van de gebruiker bekend. Deze proxyservers worden dan ook meestal gebruikt als caching proxy’s en niet om anoniem te internetten.

Anonieme proxy

Dit type proxyserver identificeert zichzelf als een proxyserver, maar geeft het oorspronkelijke IP-adres van de gebruiker niet door. Een anonieme proxy biedt een redelijke anonimiteit voor de gebruiker. Je kunt een anonieme proxyserver bijvoorbeeld niet gebruiken om Netflix mee te kijken. Netflix weet dan dat je een proxy gebruikt en geeft je geen toegang tot de meeste delen van de website.

Hoge anonimiteit proxy

Dit type proxyserver identificeert zich niet als proxyserver en geeft het IP-adres van de gebruikers niet door. Het is volledig onzichtbaar voor websites, terwijl een ‘normale’ anonieme proxy wél te detecteren is. Deze proxy komt wat betreft anonimiteit het dichtst in de buurt van een VPN, al mist het nog steeds de veiligheid die een VPN biedt.

Voordelen van een proxy

Het gebruiken van een proxyserver heeft verschillende voordelen. Zo heeft een proxy soms invloed op je internetsnelheid en online veiligheid. Ook hebben veel proxy’s extra functies: je kunt websites blacklisten en eventuele andere proxy’s en blokkades omzeilen. Ten slotte verbergt een proxy (deels) je IP-adres. Hieronder lees je meer over deze voordelen.

Snelheid

Cachende proxyservers slaan kopieën op van websites die je bezocht hebt. Die opgeslagen informatie kan je verbindingssnelheid verbeteren. Als je opnieuw naar dezelfde website surft, laat de proxy je immers de opgeslagen kopie zien. Hierdoor hoeft de website niet helemaal opnieuw te laden. Dit verlaagt ook de bandbreedte die je nodig hebt tijdens het surfen.

Veiligheid

Je kunt proxyservers ook gebruiken om kwaadaardige code op websites te identificeren en vermijden. Op deze manier heb je een extra laag bescherming tussen jou en de gevaarlijke code. De kans op virussen en andere digitale infecties wordt daardoor kleiner. Een proxyserver beschermt je echter niet tegen alle soorten malware. Verderop in dit artikel staan we daar uitgebreider bij stil.

Websites blacklisten

Proxyservers geven je de mogelijkheid websites op een blacklist te zetten. Zo kunnen die specifieke pagina’s niet via de proxyserver worden bereikt. Een school of bedrijf kan een proxy bijvoorbeeld gebruiken om studenten of werknemers op hun lokale netwerk van Facebook te weren tijdens school- en werktijd.

Ook kan de browsergeschiedenis van elke computer die met de proxy verbonden is, met een proxy worden opgeslagen of ‘gelogd’. Alle data die je door de proxyserver stuurt, kunnen de beheerders van de (proxy)server zo inzien. Denk hierbij bijvoorbeeld aan je baas of internetprovider.

Je IP-adres verbergen

Veel mensen maken zich steeds meer zorgen over websites en bedrijven die hen online volgen. Het gebruiken van een proxy helpt je online identiteit te maskeren, omdat deze je IP-adres verbergt (tenzij je een transparante proxy gebruikt). Andere partijen zien enkel de IP-adressen van de externe servers. Het verbergen van je IP zorgt voor meer online veiligheid en privacy: websites kunnen je online gedrag niet langer aan jou koppelen. Met een proxy geef je dus minder informatie over jezelf vrij aan websites en andere partijen. Als je bijvoorbeeld liever geen gepersonaliseerde advertenties ziet, kan een proxyserver dit tot op zekere hoogte voor je regelen.

Andere proxy’s en blokkades omzeilen

Ten slotte kan een proxyserver de restricties van een online blokkade of een andere proxy omzeilen. Zoals we al eerder zeiden kan een bedrijf, school of zelfs een overheid de toegang tot bepaalde inhoud blokkeren met behulp van proxy’s. Om deze restricties met gemak te omzeilen moet je alleen maar je eigen proxyserver gebruiken. Wil je bijvoorbeeld een nieuwswebsite bezoeken die op jouw locatie geblokkeerd wordt? Gebruik dan een goede proxy.

Ook streamingsdiensten zoals Hulu kunnen soms met een proxy bereikt worden. Deze websites limiteren hun aanbod afhankelijk van je geografische locatie. Probeer maar eens een video van de BBC iPlayer te kijken terwijl je in Nederland bent. Je krijgt automatisch een foutmelding te zien, waarin staat dat de service alleen werkt binnen het Verenigd Koninkrijk. Als je echter een Engelse proxyserver gebruikt, kun je deze video’s vaak wel bekijken. Dit geldt overigens niet voor alle diensten. Een aantal services probeert proxy’s te weren. Daarom krijg je bij Netflix bijvoorbeeld vaak een foutmelding te zien als je met een proxy content probeert te bekijken.

Nadelen van een proxy

Proxy’s hebben ook een aantal nadelen. Dit heeft met name te maken met het feit dat een proxy vaak maar een halve oplossing is: het biedt geen volledige anonimiteit of veiligheid. Hieronder lees je hoe dit precies zit.

Geen volledige anonimiteit

Veel mensen die een proxy in hun privéleven gebruiken, doen dat om hun online gedrag anoniem te houden en hun persoonlijke informatie te beschermen. Je wilt bijvoorbeeld niet dat je baas erachter komt dat je een OnlyFans account hebt. De beheerder van de proxy kan echter alsnog al het dataverkeer dat via de proxy loopt bekijken. Zo kan je baas alles zien wat er binnen het (met een proxy geregelde) bedrijfsnetwerk gebeurt. Ook kan hij bijhouden hoeveel tijd werknemers op een bepaalde website besteden. Zo weet je baas dus precies wanneer je nieuwe schoenen op Amazon hebt besteld, terwijl je eigenlijk aan het werk had moeten zijn.

Een proxy beschermt jouw internetverkeer dus niet altijd tegen meekijkers. Vooral bij een gratis open proxy is dit een groot risico. Je weet niet wie de controle over de verbinding heeft, dus weet je ook niet of jouw informatie écht veilig is. Al jouw gegevens zijn zo in de handen van een vreemdeling. Kortom, wil je volledige online privacy, dan is een proxyserver wellicht niet de beste optie.

Geen versleuteling

Ook geeft een proxyserver je geen garantie voor online veiligheid. Je internetverkeer is (meestal) niet naar jou te herleiden, wat een zekere anonimiteit biedt. Al deze data wordt echter niet extra versleuteld. Websites kunnen dus nog steeds precies zien wat je online doet, al kunnen ze die activiteit niet aan jouw IP-adres koppelen.

Je IP-adres kan wordenachterhaald

Een proxy is ook geen waterdichte oplossing tegen pottenkijkers. Bij sommige proxy’s is het namelijk relatief gemakkelijk voor anderen om achter je echte IP-adres te komen. Als dit gebeurt, loop je veel van de voordelen mis. Ook ben je hierdoor een stuk kwetsbaarder op het internet.

In het kort: de voor- en nadelen van een proxyserver

Is een proxyserver veilig?

Als je een proxyserver gebruikt om anoniem te internetten, moet je rekening houden met een aantal belangrijke factoren. In de meeste gevallen is het veiliger en praktischer om een VPN-serverin plaats van een proxy te gebruiken.

Je proxy moet goed zijn ingesteld

Alleen een goed ingestelde proxyserver biedt een redelijke mate van privacy. Je hebt echter niet altijd controle over de benodigde instellingen en werken met de instellingen die je hebt, is best lastig. De eigenaar van de proxy moet verstand van zaken hebben en deze kennis vervolgens goed toepassen op de proxy. Alleen op deze manier weet je zeker dat je server goed is ingesteld. Daarnaast moet de server goed onderhouden worden. Dit is bij veel (gratis) proxyservers niet het geval. De kans dat een proxyserver tóch jouw IP-adres (bewust of onbewust) lekt, is daarom groot.

Wie beheert de proxyserver?

Het is ook erg belangrijk dat de beheerder van de proxyserver goede bedoelingen heeft. Veel (met name gratis) proxyservers worden beheerd door malafide partijen. Zij hebben het op jouw persoonlijke gegevens gemunt of verdienen hun geld met adverteren. Het draaiend houden van een (web)proxy is kostbaar. De meeste eigenaren proberen geld te verdienen door gebruikersgegevens te verkopen, advertenties aan websites toe te voegen of malware en virussen te verspreiden.

Staat de proxy HTTPS toe?

Het gebruik van een beveiligde verbinding is erg belangrijk. Een proxyserver versleutelt je internetverbinding namelijk niet. Hierdoor is de verbinding gemakkelijk af te luisteren en kunnen hackers je privégegevens stelen. Het gebruik van een beveiligde versie van websites, de HTTPS-versie,is daarom erg belangrijk. Veel proxyservers staan het gebruik van HTTPS echter niet toe en halen daardoor een essentiële beveiligingslaag weg.

Bedenk je wel dat sites met HTTPS niet automatisch veilige sites zijn. HTTPS geeft enkel aan dat de verbinding op een veilige manier tot stand is gekomen. Dit kan alsnog betekenen dat je op een phishing-website terecht bent gekomen.

Proxy of VPN

Een proxyserver is dus niet volledig anoniem en ook niet heel erg veilig. Daarom is het in veel gevallen beter om een VPN-server te gebruiken. In essentie leidt een VPN je dataverkeer op dezelfde manier om als een proxy. Daarbovenop versleutelt een VPN al je data, wat het de veiligere optie van de twee maakt. De kans dat je IP-adres onnodig wordt prijsgegeven, is bij een VPN ontzettend klein – zeker als je gebruikmaakt van een VPN’s kill switch. Ook zijn VPN-verbindingen vaak een stuk sneller. Vooral voor anoniem internetten en downloaden is een VPN dus een betere oplossing. Als je de meest complete beveiliging voor je online data wilt, kun je je VPN zelfs het best in combinatie met een goede virusscannergebruiken.

De meeste VPN’s loggen eveneens geen klanteninformatie en data. Alsnog is het ook met een VPN belangrijk om alleen te werken met betrouwbare aanbieders. Sommige VPN’s beloofden namelijk in het verleden geen informatie over gebruikers op te slaan, maar bleken dat achteraf toch te doen. Een voorbeeld van een goede VPN die dit níét doet, is NordVPN. Deze premium VPN is een van onze favoriete VPN-providers.

Conclusie

Proxy’s leiden je internetverbinding om via een, meestal externe, server. Een proxyserver kan de snelheid van je internetverbinding verbeteren. Tevens is het een handig hulpmiddel om geografische blokkades op het internet te omzeilen. Ten slotte geeft een proxy je de kans om enigszins anoniem te internetten. Bedenk echter wel dat de bescherming en anonimiteit die een proxy biedt, niet altijd zo goed is als die van een VPN. De eigenaar van een proxy logt hoogstwaarschijnlijk je gebruikersinformatie. Een goede VPN-provider doet dit niet. Voor meer informatie over de verschillen tussen een VPN en een proxyserver, verwijzen we je naar ons VPN versus proxy artikel.